Xanny

Billie Eilish

Thông qua lời ca, Billie Eilish thể hiện lo ngại của cô về việc sử dụng các chất kích thích, cụ thể là Xannax và thuốc lá. Bài hát mang ý nghĩa như một lời cảnh tỉnh gửi đến mọi người về việc quá phụ thuộc, lạm dụng những chất hóa học tác động thần kinh, đặc biệt là những người cô yêu thương. Trong một buổi phỏng vấn Billie bày tỏ rằng đây là một trong những bài hát cô thích trong cả album (nếu phải chọn một bài và diễn nó cả đời).

Verse 1

What is it about them?
I must be missing something

Billie mở đầu bài hát bằng hai câu thẳng vào trọng tâm, lúc đầu nghe mình hiểu theo nghĩa: “Ủa nó (rượu chè, thuốc lá, chất kích thích) có cái gì đặc biệt vậy? Mình có đang bị bỏ lỡ một thú vì gì không?” Nhưng sau khi đọc lại cả đoạn cũng như xem phỏng vấn Billie giải thích về bài hát mình mới hiểu từ “them” ám chỉ những người bạn. Từ đó câu này có thể hiểu theo nghĩa: “Mọi người đang làm gì vậy trời? Tui có bỏ lỡ sự kiện gì đặc biệt không?”

They just keep doing nothing
Too intoxicated to be scared

Cả đám bạn đang chìm trong phê pha và làm những việc rất vô nghĩa. Billie cảm thấy cách buông thả này không tốt cho sức khỏe nhưng bạn của cô đang quá say sưa để nhận ra.

Better off without them
They’re nothing but unstable
Bring ashtrays to the table
And that’s about the only thing they share

Mình có cảm giác đoạn này Billie như muốn rời khỏi nhóm này bởi họ càng ngày càng phụ thuộc vào thuốc lá. Gần như mỗi lần tụ tập ngồi xuống để nói chuyện mọi người cần phải hút thuốc và Billie dần cảm thấy đó là điểm chung duy nhất mà mọi người có với nhau. Chính vì Billie không hút thuốc nên cảm giác ấy phần nào biến thành sự cô đơn.

Chorus

I’m in their secondhand smoke
Still just drinking canned Coke
I don’t need a Xanny to feel better

Billie phải chịu cảnh hút thuốc thụ động trong khi mình chỉ đang uống nước ngọt có ga. Hai hình ảnh đối lập nhấn mạnh thông điệp cô muốn truyền tải.

On designated drives home
Only one who’s not stoned
Don’t give me a Xanny, now or ever

Xung quanh Billie nhận thấy mọi người quá lạm dụng Xannax. Trên đường về từ những cuộc gặp mặt, chỉ có mỗi mình Billie còn thật sự tỉnh táo. Dù cũng trải qua những nổi buồn, cũng muốn trải nghiệm những niềm vui, nhưng Billie giữ vững lập trường và luôn từ chối sử dụng các sản phầm trên.

Khía cạnh âm thanh của bài hát được Billie nói rõ trong video giải thích. Phần lời tạo dựng hình ảnh của khói, với âm thanh thưa, nhỏ và phần điệp khúc muốn truyền tải cảm giác khi bị vùi khói vào mặt với tiếng bass nghe rất nặng nề, như muốn làm mình ngộp thở, nhức đầu.

Verse 2

Wakin’ up at sundown (Ooh)
They’re late to every party (Ooh)
Nobody’s ever sorry (Ooh)
Too inebriated now to dance
Morning as they come down (Come down)
Their pretty heads are hurting (Hurting)
They’re awfully bad at learning (Learning)
Make the same mistakes, blame circumstance

Ý nghĩa của lời hai xoay vào vòng xoáy của việc say xỉn quá đà. Billie khắc họa hình ảnh tượng trưng cho lối sống tiệc tùng phụ thuộc vào rượu bia. Chỉ “tỉnh dậy” khi trời đã lặn để đi đến các buổi tiệc, nhưng tới nơi lại trở nên quá say xỉn để thật sự tận hưởng giây phút một cách ý nghĩa. Sáng dậy phải trải qua những cơn đau đầu, buồn nôn, nhưng lần sau sẽ vẫn tiếp tục làm thế.

Mình thấy rượu bia là một phương tiện thú vị để làm tăng niềm vui trong các cuộc gặp gỡ. Nhưng đến một lúc khi đã quá lạm dụng nó, từ một thứ làm tăng niềm vui, nó trở thành thứ duy nhất mình có thể dùng để tạo ra niềm vui. Từ một người dùng, người lựa chọn, mình trở thành người phụ thuộc. Tệ hơn là lúc đấy, nó còn đem lại nhiều đau đầu hơn niềm vui thật sự nhưng vì đã trở thành thói quen nên càng ngày càng khó dứt bỏ, thay đổi. Lúc đấy nó trở thành vòng tuần hoàn nguy hiểm, khi sau cơn say, mình dễ bị dồn dập bởi nỗi buồn hơn, và từ nỗi buồn đấy ta lại tìm đến cơn say.

Bridge

Please don’t try to kiss me on the sidewalk
On your cigarette break
I can’t afford to love someone
Who isn’t dying by mistake in Silver Lake

Bài hát có thêm một đoạn bridge mà Billie tiếp tục bày tỏ sự chống đối với thuốc là nhưng nguồn gốc của sự chống đối ấy chính là sự quan tâm chân thành. Hai câu đầu mình tạm dịch nghĩa: “Làm ơn đừng hôn em trong lúc hút thuốc”. “Cigarette break” thường được dùng chỉ thời gian nghỉ giải lao khỏi công việc để đi hút thuốc và Billie không muốn hôn một người miệng hôi mùi thuốc lá. Câu hát tiếp theo giải thích lí do của sự phản đối: “I can’t aford to love someone who isn’t dying by mistake”. Billie không thể cam chịu được cảm giác yêu một người đang tự hủy bởi việc hút thuốc thường xuyên phá hoại sức khỏe của người sử dụng. Làm sao mình có thể đặt hết tình yêu thương vào một người khi thấy người ấy như đang cố ý tự giết chết bản thân hằng ngày.

Vài lời cuối

Một cái hay nữa của bài hát là nó có thể giúp những ai có cảm giác không muốn dùng những thứ ấy có thêm một điểm tựa để không bị cuốn theo trong khi xung quanh họ ai cũng đang thường xuyên sử dụng. Trong phỏng vấn với The Guardian Billie cũng bày tỏ thông điệp cô muốn truyền tải thiên về “hãy giữ khỏe” hơn là “đừng dùng những thứ này” bởi cô không muốn phải nhìn thấy bạn bè, người thân của mình gặp những điều bất lành từ việc lạm dụng những thứ đấy. Ý nghĩa bài hát là một tiếng cảnh tỉnh vang dội, đặc biệt dành cho giới trẻ hiện nay, nhất là khi văn hóa rượu chè, và nguy hiểm hơn, các loại chất kích thích, đang ngày càng được phổ biến cũng như “bình thường hóa” và thậm chí được tâng bốc, cụ thể là trong âm nhạc.


Đọc thêm